Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2020

Μορφές διαχείρισης της μνήμης και της ιστορίας: εθνικές επέτειοι, παρελάσεις, μνημονικές τελετές


 

Το συνέδριο διεξάγεται ψηφιακά: https://meet.lync.com/houtest-eap/teleconference/00NQD76M Χρόνος: 18-19 Σεπτεμβρίου 2020

Οι εθνικές επέτειοι και γενικότερα οι τελετές ιστορικής μνήμης αποτελούν κατά τις τελευταίες δεκαετίες ένα γόνιμο πεδίο έρευνας τόσο διεθνώς, όσο και στην Ελλάδα. Ερευνητικό ενδιαφέρον παρουσιάζει οπωσδήποτε η εμφάνιση και η ιστορική τους πορεία, εφόσον έτσι κατανοούμε τις κοινωνικές και πολιτισμικές διεργασίες καθώς και τις πολιτικές στοχεύσεις που επέτρεψαν τη θεσμοθέτηση αρχικά και την παγίωση ή την απονέκρωσή τους στη συνέχεια. Από την πλευρά της Δημόσιας Ιστορίας, ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το τελετουργικό τους, εφόσον εκεί, στις τυποποιημένες πρακτικές που ξεδιπλώνονται σε μια τελετή ιστορικής μνήμης, αποτυπώνονται πολλά: οι εκάστοτε αναπαραστάσεις και αξιολογήσεις του παρελθόντος, η κατασκευή και επιτέλεση ταυτοτήτων, οι τρόποι με τους οποίους οι κάθε λογής εξουσίες επιχειρούν να κινητοποιήσουν το κοινό τους κλπ.

Η συζήτηση γύρω από τις τελετές ιστορικής μνήμης αναζωπυρώνεται κατά καιρούς, ιδιαίτερα όταν συντελούνται κρίσιμες αλλαγές στο κοινωνικό, πολιτικό και ιδεολογικό πεδίο. Η δεκαετία της κρίσης φαίνεται πως ήταν μία από αυτές τις περιόδους, αν κρίνουμε από «ανορθογραφίες» όπως εκείνες των παρελάσεων της 25ης Μαρτίου του 2012, όταν η κοινωνική δυσαρέσκεια εκφράστηκε ποικιλότροπα κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων, από νέες προτάσεις που τείνουν να παγιωθούν όπως ο κύκλος εκδηλώσεων «Η Αθήνα Ελεύθερη» ή από το περσινό δρώμενο των ακτιβιστριών κατά τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου 2019 στη Νέα Φιλαδέλφεια. Στο κέντρο της συζήτησης βρέθηκαν η σκοπιμότητα, ο συμβολισμός, η μορφή και οι δυνατότητες ανανέωσης των εθνικών επετείων. Η συζήτηση αυτή θα κορυφωθεί αναμφίβολα κατά τα επόμενα δύο έτη με αφορμή τα διακόσια χρόνια από την Επανάσταση και τις πολυσχιδείς εκδηλώσεις που ήδη οργανώνονται.

Το συνέδριο, συνεπώς, φιλοδοξεί να καταγράψει και να αναδείξει την ποικιλία των εθνικών τελετών που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα από τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους έως σήμερα, την ποικιλία των μορφών και των στοχεύσεων που εκδιπλώθηκαν κατά τους δύο αυτούς αιώνες και, βέβαια, φιλοδοξεί να διερευνήσει τις δυνατότητες για μια ουσιαστική ανανέωσή τους, η οποία θα γειώνεται τόσο στις ιστοριογραφικές κατακτήσεις όσο και στις δημοκρατικές αξίες.