Δεκεμβριανά 1944

Την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου, στις 10:30 το πρωί, ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης και οι εκδόσεις «Αλεξάνδρεια», διοργανώνουν ιστορικό περίπατο με ελεύθερη συμμετοχή στο κέντρο της Αθήνας. Στόχος του περιπάτου είναι η περιήγηση στους δρόμους της Αθήνας, όπου σημειώθηκαν κάποιες από τις σημαντικότερες μάχες των Δεκεμβριανών. Σε κάθε μια από τις 6 συνολικά στάσεις, στην περιοχή πλατεία Συντάγματος – Πλάκα - Μακρυγιάννη, θα περιγράφεται η εδαφική ανάπτυξη των μαχών και η σύνθεση των αντίπαλων δυνάμεων, όπως προκύπτουν από εκθέσεις του βρετανικού στρατού, των ελληνικών κυβερνητικών δυνάμεων και του ΕΛΑΣ. Μέσα από την περιήγηση θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε, κάτι αδιανόητο σήμερα, πως η Αθήνα μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, μόλις ενάμιση μήνα μετά την απελευθέρωσή της από τους Ναζί. Αναλυτικότερα, κατά τη διάρκεια του περιπάτου θα γίνει αναφορά στο συλλαλητήριο του ΕΑΜ στις 3 Δεκεμβρίου 1944 στην πλατεία Συντάγματος, που θεωρείται ως η έναρξη των Δεκεμβριανών και στις μάχες που πραγματοποιήθηκαν στο νότιο τμήμα του μετώπου του κέντρου της Αθήνας και συγκεκριμένα στις επιθέσεις του ΕΛΑΣ για την κατάληψη των τριών εστιών αντίστασης των κυβερνητικών δυνάμεων στην Πλάκα (κτίρια Τμήματος Μεταγωγών στην οδό Ναυάρχου Νικοδήμου, Α΄ Σώματος Στρατού στην οδό Θάλου και Β΄ Αστυνομικού Τμήματος στην πλατεία Αγ. Αικατερίνης) και για την κατάληψη των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής στου Μακρυγιάννη.

Διαδρομή περιπάτου: 10:30 Πλατεία Συντάγματος (αφετηρία). Από την Απελευθέρωση στα Δεκεμβριανά. Οι πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό της χώρας και η διεθνής διάσταση των Δεκεμβριανών. 1η στάση: Μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη. Το συλλαλητήριο του ΕΑΜ στις 3 Δεκεμβρίου. 2η στάση: Ρωσική εκκλησία (οδός Φιλελλήνων). Η επιχείρηση του ΕΛΑΣ για την κατάληψη του κτιρίου του Τμήματος Μεταγωγών της οδού Ναυάρχου Νικοδήμου στην Πλάκα. 3η στάση: Θάλου και Πιττακού. Η επίθεση του ΕΛΑΣ στο κτίριο του Α΄ Σώματος Στρατού στην Πλάκα. 4η στάση: Πλατεία Αγίας Αικατερίνης. Η επιχείρηση του ΕΛΑΣ για την κατάληψη του κτιρίου του Β΄ αστυνομικού τμήματος στην Πλάκα. 5η στάση: Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Μητσαίων. Η πρώτη μάχη για την κατάληψη των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη. 6η στάση: Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Μακρυγιάννη. Η δεύτερη μάχη για την κατάληψη των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη.

Μετά τη λήξη του περιπάτου θα πραγματοποιηθεί προβολή σπάνιου φωτογραφικού υλικού, με εικόνες των μαχών στους δρόμους της Αθήνας και συζήτηση με τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη, στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης (Δ. Αρεοπαγίτου 15). Στον ίδιο χώρο θα διατίθεται προς πώληση το βιβλίο του Μενέλαου Χαραλαμπίδη «Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας», πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η οργάνωση του περιπάτου. Α΄ προβολή 13:15 – 13:45 Β΄ προβολή 14:00 – 14:30 Στην αφετηρία του περιπάτου θα διανεμηθούν δελτία προτεραιότητας για τις προβολές στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης (220 άτομα ανά προβολή) *Ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης είναι διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και συγγραφέας δύο βιβλίων για τη δεκαετία του ’40: «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» (2012) και «Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας» (2014).  Για το ίδιο θέμα δείτε επίσης εδώ: Τα Δεκεμβριανά (μέρος πρώτο) Ένα φωτογραφικό αφιέρωμα στο Δεκέμβρη του 1944 με το φακό του Dmitri Kessel.

Στην κόλαση των δύο πολέμων. Ευρώπη, 1914-1949

Ίαν Κέρσοου Στην κόλαση των δύο πολέμων  Ευρώπη, 1914-1949 ΙΣΤΟΡΙΑ - ΝΕΟΤΕΡΗ & ΣΥΓΧΡΟΝΗ Μετάφραση: Ελένη Αστερίου

Η μνημειώδης νέα ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης

«Η τρομακτική, επικών διαστάσεων ιστορία που αφηγείται ο Ίαν Κέρσοου προκαλεί μετασεισμικές δονήσεις που συνδέονται με σημερινούς τίτλους ειδήσεων: Οι Πολωνοί στρατιώτες κλείνουν τα σύνορα … Άνοδος της αυστριακής δεξιάς … Ζοφερή έκθεση για την ανεργία … Σοκάρει η βρετανική ψηφοφορία … Οι Γερμανοί ζητούν κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία … Βράζει η ευρωπαϊκή μεταναστευτική κρίση … Όλα αυτά θυμίζουν πολύ τα τύμπανα που ηχούσαν πριν από την κάθοδο της Ευρώπης στο “λάκκο της βαρβαρότητας” μέσα σ’ έναν αιώνα δύο παγκοσμίων πολέμων που σχεδόν κατέστρεψαν τον πολιτισμό της, για ν’ ακολουθήσουν 40 χρόνια Ψυχρού Πολέμου … Το Στην κόλαση των δύο πολέμων θα έπρεπε να είναι προαπαιτούμενο ανάγνωσμα σε κάθε καγκελαρία, κάθε γραφείο αρχισυντάκτη και κάθε τόπο όπου θερμόαιμοι ευρωσκεπτικιστές κάθονται να σκεφτούν.» The New York Times Book Review

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ - ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ - ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΕΙΣ

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ -  ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ -  ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΕΙΣ

Τετάρτη, 30 Νοεμβρίου 2016 και ώρα 18:30

στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου

(Ηρώων Πολυτεχνείου αρ. 47, Πειραιάς)

Εισηγητές:

Γιώργος Κόκκινος, Καθηγητής Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας του  Πανεπιστημίου Αιγαίου

«Ανάμεσα στην Κλειώ και την Θέμιδα»

Μάρκος Καρασαρίνης, Δρ. Ιστορίας, Δημοσιογράφος

«Οι δικαστές και οι ιστορικοί – Η άρνηση του ολοκαυτώματος στο εδώλιο»

Έλλη Λεμονίδου, Επ. Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών

«Οι δίκες για το καθεστώς του ΒΙΣΥ στη μεταπολεμική Γαλλία»

Βλάσης Αγτζίδης, Δρ. Σύγχρονης Ιστορίας  του Αριστοτελείου  Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

«Γενοκτονία στην Οθωμανική Ανατολή ως πεδίο ιδεολογικής αντιπαράθεσης»

Την εκδήλωση θα συντονίσει ο κ. Γιάννης Γεωργακαράκος, δικηγόρος Πειραιά

https://kars1918.wordpress.com/2016/11/28/dsa-peiraius/

Τα Νοεμβριανά του 1916 - 100 χρόνια μετά

01/12/2016- Journée d'étude Noemvriana

Journée d'étude / Ημερίδα

Jeudi 01 décembre
Πέμπτη 01 Δεκεμβρίου

Salle des conférences de l’École française d’Athènes / Αίθουσα διαλέξεων της Γαλλικής Σχολής Αθηνών


Les “Noemvriana” de 1916 - 100 ans après
Τα “Νοεμβριανά” του 1916 - 100 χρόνια μετά

Traduction simultanée / Ταυτόχρονη μετάφραση

École française d’Athènes - Πανεπιστήμιο Πατρών - ΕΛΚΕ - Mission centenaire

Organisation / Διοργάνωση
Λένα Κορμά EFA
Έλλη Λεμονίδου Πανεπιστήμιο Πατρών

Programme

Διαδρομές του παρελθόντος: Ο εμφύλιος πόλεμος στη δημόσια ιστορία και τη μνήμη

Διοργάνωση: Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας

 

2-3 Δεκεμβρίου 201

Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, Πλάκα)

Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου

15.00-15.30

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις: Πολυμέρης Βόγλης

15.30-17.40

Πρώτη συνεδρία: Αποτυπώσεις του Εμφυλίου στις τέχνες

Συντονιστής: Γιάννης Παπαθεοδώρου

Άρτεμις Ζερβού, Ίχνη του Εμφυλίου στην ιστορική διαδρομή της δημιουργίας, της έκθεσης και της υποδοχής του «Μνημείου της Μάχης της Πίνδου» του Χρήστου Καπράλου

Αλέξανδρος Τενεκετζής, Η δημόσια αναπαράσταση μιας δύσκολης μνήμης. Ο Εμφύλιος στη δημόσια γλυπτική τις δεκαετίες ’80 και ’90

Νόρα Ράλλη, Αστική παλίμψηστος τοιχοποιία και πολιτική μνήμη. Πολιτικά συνθήματα και ίχνη της περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου στους αθηναϊκούς τοίχους

Βασιλική Καϊσίδου, Η μνήμη, η λήθη και η συγχώρεση: η αναπαράσταση των Παιδουπόλεων της Βασίλισσας Φρειδερίκης στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία

17.30-19.20

Δεύτερη συνεδρία: Ο Εμφύλιος στις οθόνες

Συντονιστής: Κωστής Καρπόζηλος

Γιώργος Ανδρίτσος, Ο Εμφύλιος στις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους από το 1974 μέχρι το 1989

Χρήστος Δερμεντζόπουλος, Ράνια Κοσμίδου, Οι διαμάχες για τις σύγχρονες κινηματογραφικές εικόνες του ελληνικού εμφυλίου στη δημόσια σφαίρα

Γιάνης Γιανουλόπουλος, Ο ελληνικός εμφύλιος ως "Κρυμμένος Πόλεμος/Hidden War" στις βρετανικές μικρές οθόνες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80: Μαρτυρίες, αντικρουόμενες αφηγήσεις, δημόσια ιστορία

Μαρία Κωλέτση, Ο ελληνικός εμφύλιος (1946-1949) στο διαδίκτυο

19.40-21.00

Τρίτη συνεδρία: Εμφύλιος πόλεμος και ψυχικό τραύμα

Συντονιστής: Τάσος Σακελλαρόπουλος

Χαρά Καραμανωλάκη, Η κληρονομιά του τραύματος. Πότε ένας πόλεμος τελειώνει;

Γρηγόρης Μανιαδάκης, Το δήθεν χαμένο παρελθόν. Ο Μανόλης Αναγνωστάκης και η κρυπτική μνήμη

Συζητητές: Πολυμέρης Βόγλης, Τάσος Σακελλαρόπουλος

Σάββατο 3 Δεκεμβρίου

10.00-11.50

Τέταρτη συνεδρία: Η μνήμη της βίας και η τοπική διάσταση

Συντονιστής: Νίκος Βαφέας

Κωνσταντίνα Μπάδα, Μορφές κρατικής βίας στον εμφύλιο και μετά από αυτόν, βιωμένες εμπειρίες, κοινωνικές μνήμες και ταυτότητες

Αλέξης Ντάσιος, «Αποκηρύσσομεν τον ξενοκίνητον κομμουνισμόν…». Αναβιώσεις εμφυλιοπολεμικής μνήμης στη Λάρισα των πρώτων χρόνων της Χούντας

Κατερίνα Αναγνωστάκη, Το φάντασμα της κατακραυγής της κοινωνίας: οι δυσκολίες της αδιαίρετης μνήμης

Τάσος Κωστόπουλος, Ο φόνος της δασκάλας και άλλες ιστορίες. Μνήμη και λήθη της εμφύλιας βίας σ’ ένα ορεινό χωριό της Ρούμελης

12.10-14.00

Πέμπτη συνεδρία: Πολιτικές της μνήμης και θεσμικοί λόγοι

Συντονιστής: Ηλίας Νικολακόπουλος

Κατερίνα Πάπαρη, «Πήραμε επικίνδυνο κατήφορο…»: όψεις του εθνικού αφηγήματος των εθνικοφρόνων διανοούμενων στη δεκαετία του ’50

Αντώνης Μάτσος, Περιμένοντας την επανάσταση: Η αναβίωση του λόγου περί Εμφυλίου από την ΕΡΕ και τον Τύπο της Δεξιάς κατά το πρώτο έτος της Κυβερνήσεως της Ενώσεως Κέντρου (1963-1964)

Μάνος Αυγερίδης, «Tα επακολουθήσαντα μετά την απελευθέρωσιν δεινά». Εμφύλιος διχασμός και εθνική ενότητα σε τρία αντιστασιακά χρονικά της δεκαετίας του 1960

Μάγδα Φυτιλή, Μνήμη, Λήθη και Συμφιλίωση: οι διαδρομές της θεσμικής και της παραταξιακής μνήμης του Εμφυλίου

15.30-17.10

Έκτη συνεδρία: Ο Εμφύλιος πόλεμος στη σχολική εκπαίδευση

Συντονιστής: Χάρης Αθανασιάδης

Λάμπρος Παπαδήμας, Ο εμφύλιος πόλεμος στην ελληνική εκπαίδευση: αμφισβήτηση, αποσιώπηση και αμηχανία

Μαρία Στυλιανού, Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στη διαμεσολάβηση της κυρίαρχης εθνικής ιστορικής αφήγησης για τον εμφύλιο πόλεμο. Ο Τριπλός Εορτασμός, ο δημόσιος λόγος και η διαχείριση της μνήμης στις τοπικές κοινωνίες. Η περίπτωση της Καβάλας (1949-1974)

Καλλιόπη Στίγκα, Ο Εμφύλιος Πόλεμος μέσα από το λογοτεχνικό και μουσικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη: ένα μοντέλο διαθεματικής διδασκαλίας για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

17.30-19.20

Έβδομη συνεδρία: Τόποι/Κοινότητες Μνήμης

Συντονιστής: Βαγγέλης Καραμανωλάκης

Μάριος Αθανασόπουλος, «Πηγάδα» Μελιγαλά: Η διαιρεμένη μνήμη

Ελένη Κούκη, Τα στρατιωτικά νεκροταφεία του Εμφυλίου Πολέμου. Οι πολιτικές των οστών και η εδαφικοποίηση της απώλειας

Φίλιππος Κάραμποτ, Αλεξάνδρα Πατρικίου, Εννοιολογήσεις και αναπαραστάσεις του Εμφυλίου σε εθελοντικές συσσωματώσεις (1945-μέσα δεκαετίας του ’60)

Μαρία Σπηλιωτοπούλου, Η «Κίνηση Ενωμένη Εθνική Αντίσταση» και η συμβολή της στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης για τον εμφύλιο

Οργανωτική Επιτροπή: Μάνος Αυγερίδης, Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Πολυμέρης Βόγλης, Ελένη Πασχαλούδη, Τάσος Σακελλαρόπουλος

Mε αφορμή τη σημερινή επέτειο...

Τα ψυχολογικά τρικ των Συμμάχων για το ηθικό των πολιτών στον Β' Παγκόσμιο

Τα μυστικά και οι κατάσκοποι, οι 86 κανόνες, οι φήμες, το ‘V’ της νίκης, ο κώδικας Μορς και η 5η Συμφωνία του Μπετόβεν, η σάτιρα και πώς η βρετανική προπαγάνδα αναγκάστηκε στην περίπτωση του Στάλιν και της ΕΣΣΔ να μετατρέψει έναν εχθρό σε σύμμαχο...

Ο ιστορικός David Welch, συγγραφέας του νέου βιβλίου «Persuading the People: British Propaganda in World War II» (Πείθοντας τον λαό: Η βρετανική προπαγάνδα στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο»), αποκαλύπτει σύμφωνα με το BBC, άγνωστα στοιχεία για τον πόλεμο μέσα στον πόλεμο -τον πόλεμο της προπαγάνδας.

Μυστικά και κατάσκοποι
Παρά το γεγονός ότι η λέξη «προπαγάνδα» υποδηλώνει παραπληροφόρηση, η Βρετανία τη χρησιμοποίησε κατά κόρον κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου προκειμένου να τονώσει το ηθικό των πολιτών της.
Η κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή μια σειρά από ψυχολογικά τρικ, γνωρίζοντας βεβαίως, ότι έπρεπε να μοιάζουν όσο το δυνατόν πιο αληθοφανή.
«Το υπουργείο Πληροφοριών (MOI) καταργήθηκε αμέσως μετά τον A Παγκόσμιο Πόλεμο, διότι η επίσημη προπαγάνδα είχε συνδεθεί μοιραία με το ψέμα και την εξαπάτηση» λέει ο David Welch.

«Όταν το ΜΟΙ επανιδρύθηκε στο Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, το υπουργείο είχε πλήρη επίγνωση του κυνισμού που εμπεριέχει η προπαγάνδα. Εξού και αποφασίστηκε ότι, με εξαίρεση όσων κρίνονταν ως επιβλαβή ή απίστευτα, όποτε ήταν δυνατόν, έπρεπε να λέγεται η αλήθεια».
Οι 86 κανόνες 
Ο πρώην γενικός διευθυντής του BBC, John Reith διορίστηκε υπουργός Πληροφοριών το 1940.
«Ο Reith έθεσε δύο θεμελιώδη αξιώματα για το υπόλοιπο του πολέμου: Η είδηση ​​ταυτίζεται με τις «επιθέσεις - σοκ της προπαγάνδας» και η προπαγάνδα οφείλει να λέει «την αλήθεια και μόνο την αλήθεια και, όσο το δυνατόν πιο κοντά σε ό,τι είναι όλη η αλήθεια», λέει ο Welch.
Αυτό δεν εμπόδισε το MOI από το να χρησιμοποιήσει δοκιμασμένες τεχνικές για τη  χειραγώγηση της κοινής γνώμης.
Σε έκθεση του Chatham House, το 1939, καταγράφονται 86 βασικοί κανόνες για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης, όπως ότι «η προπαγάνδα πρέπει να δημιουργεί προ-σχεδιασμένες εντυπώσεις».

Στο βιβλίο του, το οποίο είναι έκδοση της Βρετανικής Βιβλιοθήκης, ο Welch γράφει: «Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι, [οι κανόνες] αποκαλύπτουν ότι εκείνοι οι οποίοι συνέταξαν το απόρρητο έγγραφο ήταν εξοικειωμένοι με την άποψη του Χίτλερ περί προπαγάνδας όπως καταγράφεται στο βιβλίο του Mein Kampf («Ο Αγών μου»).
Και όχι μόνο ότι γνώριζαν και ήταν εξοικειωμένοι, αλλά επιπλέον, ότι ενέκριναν τις χιτλερικές αρχές της προπαγάνδας.
«Για παράδειγμα, υπάρχει έγγραφο στο οποίο αναφέρεται ότι το ζητούμενο είναι η απεύθυνση στο ένστικτο των μαζών και όχι στη λογική τους, ενώ τονίζεται η σημασία της ‘οικοδόμησης’ πάνω σε συνθήματα και της ανάγκης για τη συνεχή επανάληψη τους».
Οργή εναντίον (ναζιστικής) μηχανής
Οι αφίσες, τα φυλλάδια και οι ταινίες που περιλαμβάνονται στην έκδοση αποκαλύπτουν το εύρος των «προσεγγίσεων» του ΜΟΙ.
Μία εξ αυτών είχε τίτλο «Καμπάνια Θυμός». «Μπορεί αρχικά να είχε αποφασιστεί ότι η αλήθεια  θα είναι το βασικό όπλο με το οποίο θα επιτεθούν στον εχθρό που έχει τρυπώσει στο μυαλό των ανθρώπων, ωστόσο, μετά τα πικρά, δραματικά γεγονότα που συνέβησαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1940, το ΜΟΙ έβαλε μπροστά την καμπάνια ‘Θυμός’ και η βρετανική προπαγάνδα υιοθέτησε πιο δραστική προσέγγιση υπογραμμίζοντας τη βιαιότητα των Ναζί» γράφει ο Welch.

Η καμπάνια Θυμός ήθελε να υποβάλει τους πολίτες σε σοκ. Να σπάσει αυτό που το ΜΟΙ χαρακτήριζε ως «επικίνδυνο εφησυχασμό», εξού και χρησιμοποιήθηκαν μηνύματα, όπως «Ο εχθρός είναι προ των πυλών, θα φέρει οργή και καταστροφή, θα σφαγιάσει γυναίκες και παιδιά».
Σε ραδιοφωνική εκπομπή του BBC, ο συγγραφέας JB Priestley μιλούσε για το «φωτεινό πρόσωπο» της Γερμανίας: Τη μουσική, την τέχνη, τα όμορφα τοπία.
Και στη συνέχεια προειδοποιούσε: «Μετά ήρθαν οι Ναζί ... το φωτεινό πρόσωπο χάθηκε, φανερώθηκε ένα πρόσωπο σκοτεινό με στρατιώτες, τη φρικτή Γκεστάπο και τα αιματοβαμμένη υπόγεια της».

Οι φήμες λένε
«Η δοκιμασία του καθολικού πολέμου -ακόμη περισσότερο από του Μεγάλου Πολέμου- είναι η στιγμή κατά την οποία απαιτείται να πέσουν ακόμη και οι πολίτες, να συμμετέχουν (και ενδεχομένως να υποφέρουν) σε μαζική κλίμακα», λέει ο Welch στο BBC.
«Το ηθικό αναγνωρίστηκε ως σημαντικός παράγοντας και η προπαγάνδα το ανέδειξε σε ουσιαστικό όπλο.
Για πρώτη φορά, στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καταγράφεται ότι ο ‘πόλεμος του λαού’ είναι εξίσου σημαντικός με τον πόλεμο στο μέτωπο».
Μέρος αυτής αντίληψης  είναι οι προειδοποιήσεις ότι μεταξύ των πολιτών κινούνται κατάσκοποι. Η πτώση της Γαλλίας και η εκκένωση της Δουνκέρκης, γράφει ο Welch, «δημιούργησε την πεποίθηση ότι υπάρχει μια ‘Πέμπτη Φάλαγγα’ που λειτουργεί ως εμπροσθοφυλακή των Γερμανών».

Η καμπάνια του ΜΟΙ «Οι απρόσεκτες κουβέντες κοστίζουν ζωές» επικεντρώθηκε στην ιδέα του «εχθρού εκ των έσω» και προέτρεψε τους ανθρώπους να είναι διακριτικοί.
«Ως έσχατη λύση τους ζητήθηκε να ενημερώνουν την αστυνομία για περίεργους τύπους» γράφει ο Welch.
‘V’ για τη νίκη
Μία από τις πιο επιτυχημένες καμπάνιες, το «V για τη νίκη», ξεκίνησε από το BBC τον Ιούλιο του 1941.
«Είναι εμπνευσμένο από τον Victor de Laveleye, πρώην Βέλγο υπουργό Δικαιοσύνης και διευθυντή του βελγικών γαλλόφωνων εκπομπών στο BBC.
Ο οποίος παρότρυνε τους συμπατριώτες του να χρησιμοποιήσουν το γράμμα V ως ‘σήμα κατατεθέν’, δεδομένου ότι είναι το πρώτο γράμμα της γαλλικής λέξης για τη νίκη (Victoire), της φλαμανδικής και της ολλανδικής για την ελευθερία (vrijheid) και, φυσικά, της αγγλικής λέξης «victory», καθιστώντας το έτσι, ένα πολυ-εθνικό σύμβολο αλληλεγγύης», εξηγεί ο Welch.

«Η εκστρατεία παρότρυνε τους ακροατές στην ήδη κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη να δέιχνουν την υποστήριξή τους στους Συμμάχους σχηματίζοντας το γράμμα V, όπου μπορούσαν».
Ο κώδικας μορς και η 5η Συμφωνία του Μπετόβεν
Ο κώδικας Μορς για το γράμμα V (dot-dot-dot-παύλα) φάνηκε να ‘εφαρμόζεται’, να αντιστοιχεί στις τέσσερις πρώτες νότες της διάσημης 5ης Συμφωνία του Μπετόβεν και ο Douglas Ritchie από την ευρωπαϊκή υπηρεσία του BBC τον διάλεξε ως σήμα αρχής στη ραδιοφωνική εκπομπή του.
«Οι ακροατές άρχισαν να αναπαράγουν τον ήχο αυτόν με όποιο τρόπο μπορούσαν, ως σύμβολο αντίστασης», γράφει ο Welch.

«Σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη, οι άνθρωποι απεικόνιζαν το σύμβολο V και χτυπούσαν ρυθμικά αναπαράγοντας τον ήχο αυτόν σε ένδειξη αλληλεγγύης. Παρότι το σύνθημα απευθυνόταν στις υπό γερμανική κατοχή χώρες, γράφει ο Welch, απογειώθηκε στη Βρετανία. Στις 19 Ιουλίου του 1941, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ξεκίνησε ομιλία του σχηματίζοντας το γράμμα - σύμβολο V».
Γελοιοποίηση
Η «προπαγάνδα της θηριωδίας» που «επικεντρώθηκε στη μεγάλη βιαιότητα του εχθρού - ιδιαίτερα τη βία εναντίον αμάχων, απέτυχε.
«Η βρετανική κοινή γνώμη στα μέσα του πολέμου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ιστορίες υπερβολικές ή κατασκευασμένες».

Οπότε, μετά τη βαρβαρότητα των Ναζί και την εκστρατεία Θυμός, η βρετανική κυβέρνηση βρήκε άλλο τρόπο να να ξεφουσκώσει, να αποδυναμώσει τον εχθρό: Τη σάτιρα.
«Μεγάλο μέρος της βρετανικής προπαγάνδας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο χαρακτηρίστηκε από το χιούμορ» λέει ο Welch αναφερόμενος σε ραδιοφωνικές κωμικές εκπομπές, όπως το It’s That Man Again του Tommy Handley. Οι χαρακτήρες αγαπήθηκαν και τα συνθήματα τους έγιναν σημεία αναφορά στην καθημερινή ζωή».
Ο Welch περιγράφει επίσης κάτι που θα έκανε θραύση στα σημερινά social media: «Το 1941, ο σκηνοθέτης ο Charles Ridley μοντάρισε για τον MOI, με πραγματικά έξυπνο τρόπο, πλάνα των Ναζί που παρελαύνουν το 1943 στη Νυρεμβέργη με το γνωστό βάδισμα της χήνας (από την ταινία της Leni Riefenstahl «Ο θρίαμβος της θέλησης»). Το μοντάζ και το μιξάζ έγιναν πάνω στη δημοφιλή μελωδία The Lambeth Walk και η ταινία, με τίτλο Germany Calling προβλήθηκε στα κινηματογραφικά Επίκαιρα.
Μετατρέποντας έναν εχθρό σε σύμμαχο
Ενώ το MOI έπαιξε την προπαγάνδα πάνω στα γνωστά στερεότυπα, για κάποιες από τις καμπάνιες της, χρειάστηκε διαφορετική προσέγγιση.
«Τα στερεότυπα αποδείχθηκαν δύσκολα στην περίπτωση της ΕΣΣΔ (ένας εχθρός που έγινε σύμμαχος)», λέει ο Welch.

«Το MOI το αντιμετώπισε αγνοώντας σε μεγάλο βαθμό τη σοβιετική ιδεολογία και επικεντρώνοντας την προπαγάνδα του στη «συντροφικότητα» και στον αγώνα απέναντι στον κοινό εχθρό, με τσιτάτα  όπως «Ο αγώνας τους είναι αγώνας μας».
Υπάρχει μία αφίσα που γράφει «Ζήτω ο Κόκκινος Στρατός! Χαιρετισμούς από τον βρετανικό λαό». Όταν οι σοβιετικές δυνάμεις ανακατέλαβαν το Στάλινγκραντ τον Φεβρουάριο του 1943, το ΜΟΙ διοργάνωσε μια γιορτινή βραδιά στο Royal Albert Hall με αναγνώσεις από τον Λόρενς Ολίβιε και τον Τζον Γκίλγουντ. Η κυβέρνηση ανακήρυξε την ημέρα ως Red Army Day, (Ημέρα του Κόκκινου Στρατού), μια μέρα με μουσική και θεάματα για όλες  τις βρετανικές πόλεις.
«Ο Στάλιν, που παλαιότερα παρουσιαζόταν από τη βρετανική προπαγάνδα ως δόλιος και δικτάτορας, ξαφνικά μεταμορφώθηκε σε καλόκαρδο 'θείο Τζο'», γράφει ο Welch.
«Με σημείο αιχμής το θάρρος και το μαχητικό πνεύμα του ρωσικού λαού και την παρουσίαση του Στάλιν ως ενός καλόκαρδου εθνικιστή, η βρετανική προπαγάνδα παρέκαμψε τις τυχόν ασυνέπειες της ως προς τον τρόπο με τον οποίον διαχειρίστηκε τη Σοβιετική Ένωση στην προπολεμική περίοδο».

Πηγή:  http://tvxs.gr/news/istoria/ta-psyxologika-trik-ton-symmaxon-gia-ithiko-ton-politon-ston-b-pagkosmio

Oral History Review

Celebrate 50 years of oral history research

Browse our website Forward email Share email

OHA@50: New Virtual Issue This year marks the 50th anniversary of the Oral History Association. The Oral History Review is celebrating with its first ever virtual issue, coordinated by the journal’s editors in collaboration with OHA members who shared their nominations. Explore a collection of fifteen highly influential OHR articles that probe the nature and value of oral history—freely available for a limited time.     Start reading »

This virtual issue, the first produced by the Oral History Review’s editors, is presented in celebration of the Oral History Association’s fiftieth anniversary. It brings together fifteen articles, all previously published in the Review, that probe the nature and value of oral history. That theme is, admittedly, capacious, and it was purposely chosen to showcase some of the most influential work published in the journal. The aim of this virtual issue is to show how understanding of these essential aspects of our practice has been explored in the pages of the Review since it began publication in 1973. Editors' Introduction Kathryn Nasstrom, Troy Reeves, and Andrew Shaffer Black History, Oral History, and Genealogy Alex Haley, Issue 1.1, 1973 Can Anyone over Thirty Be Trusted: A Friendly Critique of Oral History Ron Grele, Issue 6.1, 1978 Oral History and Hard Times: A Review Essay Michael Frisch, Issue 7.1, 1979 Why Call It "Oral History"? Searching for Early Usage of a Generic Term Charles T. Morrissey, Issue 8.1, 1980 Oral History and the Writing of Ethnic History: A Reconnaissance into Method and Theory Gary Y. Okihiro, Issue 9.1, 1981 Developing a Critical Dialogue about Oral History: Some Notes Based on an Analysis of Book Reviews Linda Shopes, Issue 14.1, 1986 Beginning Where We Are: Feminist Methodology in Oral History Kathryn Anderson, Susan Armitage, Dana Jack, and Judith Wittner, Issue 15.1, 1987 History-Telling and Time: An Example from Kentucky Alessandro Portelli, Issue 20.1, 1992 "Do I Like Them Too Much?": Effects of the Oral History Interview on the Interviewer and Vice-Versa Valerie Yow, Issue 24.1, 1997 "We Know What the Problem Is": Using Oral History to Develop a Collaborative Analysis of Homelessness from the Bottom Up Daniel Kerr, Issue 30.1, 2003 Kissing Cousins: Journalism and Oral History Mark Feldstein, Issue 31.1, 2004 Before Columbia: The FWP and American Oral History Research Jerrold Hirsch, Issue 34.2, 2007 The Limits of Oral History: Ethics and Methodology amid Highly Politicized Research Settings Erin Jessee, Issue 38.2, 2011 The Affective Power of Sound: Oral History on Radio Siobhán McHugh, Issue 39.2, 2012 Shifting Questions: New Paradigms for Oral History in a Digital World Steve Cohen, Issue 40.1, 2013

Πενήντα χρόνια μετά: Νέες προσεγγίσεις στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών

Αθήνα, 20-22 Απριλίου 2017

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ), διοργανώνουν συνέδριο με τίτλο: "Πενήντα χρόνια μετά: Νέες προσεγγίσεις στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών" (20-22 Απριλίου):

Το 2017 συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 και την επιβολή της επτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας. Η δικτατορία των συνταγματαρχών κατέχει μια ιδιάζουσα θέση στο δημόσιο λόγο. Σε αντίθεση με άλλες τραυματικές περιόδους της ελληνικής ιστορίας, όπως λ.χ. ο Εμφύλιος, κάθε άλλο παρά καλύφθηκε από σιωπή. Αντίθετα, ήδη από το 1974 και ιδιαίτερα μετά το 1981 η χούντα και η μετάβαση στη δημοκρατία απέκτησαν τη δική τους ιδιαίτερη θέση στην ελληνική κοινωνία μέσα από θεσμικές παρεμβάσεις (λχ. εορτασμοί) και την διαρκή παρουσία της εμπειρίας της δικτατορίας στο δημόσιο και πολιτικό λόγο

Η συζήτηση αφορούσε συγκεκριμένες, πολιτικές κυρίως, πτυχές της περιόδου, όπως το φοιτητικό και γενικότερα το αντιδικτατορικό κίνημα (με έμφαση στην εξέγερση του Πολυτεχνείου), τις διώξεις και τον αυταρχισμό του καθεστώτος, τον ρόλο του «ξένου παράγοντα». Αντίθετα ζητήματα όπως η κοινωνική και οικονομική πολιτική της χούντας, τα γεγονότα της Κύπρου και οι ενδεχόμενες συνέχειες και επιπτώσεις του δικτατορικού καθεστώτος στη μεταδικτατορική Ελλάδα  παρέμειναν  υποφωτισμένα.

Ενώ η δικτατορία ήταν παρούσα στη δημόσια συζήτηση, δεν ισχύει το ίδιο για την επιστημονική έρευνα. Τα τελευταία χρόνια, η σχετική μικρή βιβλιογραφία εμπλουτίστηκε από μελέτες που έχουν εκπονηθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό στο πλαίσιο κυρίως μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, από νεότερους ιστορικούς. Στην κατεύθυνση αυτή συνέβαλαν και τα επιστημονικά συνέδρια που έχουν οργανωθεί στο ίδιο διάστημα. Νέες θεματικές έχουν αναδειχθεί εστιασμένες κυρίως σε ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές του καθεστώτος, την επικοινωνία του αντιδικτατορικού κινήματος με τα αντίστοιχα διεθνή νεολαιίστικα, τις κοινωνικές διεργασίες και τις πολιτισμικές πραγματικότητες στα χρόνια της χούντας.

Η επέτειος των 50 χρόνων από το πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου και η αύξηση των μελετών για τη χούντα, μας επιτρέπουν να επιχειρήσουμε μια συνολική θεώρηση και συζήτηση για τον χαρακτήρα του καθεστώς και τον αγώνα εναντίον του, όπως και για το ίχνος του στη μνήμη και τη δημόσια ιστορία. Για το σκοπό αυτό οι δύο φορείς διοργανώνουν επιστημονικό συνέδριο, στις 20-22 Απριλίου 2017 με τίτλο: Πενήντα χρόνια μετά. Νέες προσεγγίσεις στη δικτατορία των συνταγματαρχών.

Ενδεικτικές θεματικές του συνεδρίου:

• Το καθεστώς: ιδεολογία και πολιτικές, εσωτερικές διεργασίες
• Οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, εξελίξεις στην οικονομία
• Κοινωνικές διεργασίες και κατανάλωση
• Πολιτισμικές δράσεις και αμφισβήτηση
• Στάσεις απέναντι στο καθεστώς: συνεργασία, ανοχή, αντίσταση στην Ελλάδα και το εξωτερικό
• Χούντα και Κυπριακό Ζήτημα
• Διεθνές περιβάλλον και δικτατορία
• Από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία: συνέχειες και τομές
• Ερμηνευτικά σχήματα και ιστοριογραφικές οπτικές για τη δικτατορία
• Η παρουσία της επταετίας στη δημόσια ιστορία

Οι ενδιαφερόμενοι-ες μπορούν να στείλουν περίληψη της ανακοίνωσης τους (έως 500 λέξεις) μαζί με σύντομο βιογραφικό μέχρι τις 20 Νοεμβρίου 2016 στην ηλεκτρονική διεύθυνση: aski@askiweb.gr

H πρόσκληση ενδιαφέροντος σε pdf

Για την απελευθέρωση της Αθήνας

Μ. Χαραλαμπίδης: Ας μιλήσουμε επιτέλους για την απελευθέρωση της Αθήνας

«Δεν μπορείς να μιλήσεις για την απελευθέρωση της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης ή οποιασδήποτε άλλης περιοχής, χωρίς να αναφερθείς στη μεγαλύτερη ελληνική αντιστασιακή οργάνωση, που ήταν το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Η πολιτική κατάσταση που επικράτησε στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι το 1982, χρονιά αναγνώρισης της εαμικής αντίστασης από το κράτος, καθιστούσε αυτή τη συζήτηση απαγορευτική. Τώρα γιατί δεν έγινε κάποια αντίστοιχη κίνηση, όπως το «Η Αθήνα ελεύθερη», μετά το 1982, είναι θέμα προς διερεύνηση», λέει στο tvxs.gr o ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης ως απάντηση στο ερώτημα γιατί είμαστε η μόνη χώρα που δεν γιορτάζαμε έως πέρσι την απελευθέρωση από τους ναζί κατακτητές.

Μέλος ο ίδιος της ομάδας ιστορικών που κατάφεραν να ανατρέψουν την παράδοση της σιωπής εξηγεί στη συνέντευξη που ακολουθεί ποιος είναι ο στόχος των εκδηλώσεων της διοργάνωσης «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη». Εκθέσεις φωτογραφίας και κόμικ, συναυλία Μικρούτσικου Πασχαλίδη κ.α. αγώνας δρόμου από το στρατόπεδο Καραϊσκάκης στο Χαϊδάρι έως το Σκοπευτήριο Καισαριανής, ημερίδες και ιστορικοί περίπατοι στο πλούσιο φετινό πρόγραμμα.

Το πρόγραμμα για τις επετειακές εκδηλώσεις με αφορμή την απελευθέρωση της Αθήνας κάθε χρόνο εμπλουτίζεται. Είναι στόχος να γίνουν πιο μαζικές;
Το πιο σημαντικό στοιχείο που χαρακτηρίζει το σύνολο των δράσεων υπό το γενικό τίτλο «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη», είναι ότι στη βάση αυτής της ιδέας βρίσκεται η ιστορική έρευνα και το αρχείο. Συνεπώς αποτελεί μια μεγάλη ηθική ικανοποίηση για μένα, ότι μια ιδέα που ξεκίνησε από την ερευνητική μου δουλειά και άρχισε να υλοποιείται με τους ιστορικούς περιπάτους που πραγματοποιώ από το 2013, λαμβάνει πλέον διαστάσεις. Σε αυτό το «μεγάλωμα» της αρχικής ιδέας με βοήθησαν οι συνάδελφοί μου Βασιλική Λάζου και Γιάννης Σκαλιδάκης και βέβαια οι φορείς που συνδιοργανώνουν τις δράσεις και οι δεκάδες άλλοι που συμμετέχουν σε αυτές. Χωρίς τη συμβολή τους, αυτή η αρχική ιδέα, δεν θα μπορούσε να λάβει μαζικές διαστάσεις.
Στόχος μας είναι να ανοίξουμε την ιστορική γνώση σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό και παράλληλα να καταδείξουμε τη βαρύτητα της σημασίας των αρχείων, με επιδίωξη τη διάσωσή τους και το άνοιγμά τους στους ερευνητές. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που η σημαντικότερη δράση μας είναι η μεγάλη έκθεση αρχειακού υλικού, η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας και στην οποία συμμετέχουν οι μεγαλύτεροι αρχειακοί φορείς της χώρας, η οποία φέτος εμπλουτίστηκε μ’ ένα αφιέρωμα στην Θεσσαλονίκη της Κατοχής και της Απελευθέρωσης. Συνεπώς φέτος γίνεται μια προσπάθεια οι εκδηλώσεις να λάβουν ένα ακόμη μαζικότερο χαρακτήρα.

Είμαστε η μόνη χώρα που δεν γιόρταζε μέχρι σήμερα την απελευθέρωση λόγω των τραυμάτων του εμφυλίου. Η αλλαγή αυτή τί μπορεί να πυροδοτήσει ή να επουλώσει στη συλλογική διαχείριση της μνήμης;
Πράγματι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που γιορτάζει την έναρξη και όχι τη λήξη του πολέμου. Ως προς την έναρξη αξίζει να επισημάνουμε ότι πράγματι η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που μπορεί να γιορτάζει την εμπλοκή της στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς ήταν η μοναδική που κατάφερε να κερδίσει στο πεδίο της μάχης μια από τις δυνάμεις του φασιστικού και ναζιστικού Άξονα. Η νίκη του ελληνικού στρατού στα αλβανικά βουνά ήταν παράλληλα η πρώτη ήττα του Άξονα στη φάση της εισβολής των δυνάμεών του στις ευρωπαϊκές χώρες.
Τώρα σε ότι έχει να κάνει με την «αμηχανία» του ελληνικού κράτους απέναντι στην Απελευθέρωση, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Για να μιλήσεις για την Απελευθέρωση πρέπει να μιλήσεις και για την Αντίσταση. Πρέπει να αναφερθείς στο ποιοι αγωνίστηκαν για τη βιολογική και ηθική επιβίωση του ελληνικού λαού και στο ποιοι πολέμησαν τους Ναζί και τους έλληνες συνεργάτες τους σε πόλεις και βουνά. Συνεπώς δεν μπορείς να μιλήσεις για την απελευθέρωση της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης ή οποιασδήποτε άλλης περιοχής, χωρίς να αναφερθείς στη μεγαλύτερη ελληνική αντιστασιακή οργάνωση, που ήταν το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Η πολιτική κατάσταση που επικράτησε στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι το 1982, χρονιά αναγνώρισης της εαμικής αντίστασης από το κράτος, καθιστούσε αυτή τη συζήτηση απαγορευτική. Τώρα γιατί δεν έγινε κάποια αντίστοιχη κίνηση, όπως το «Η Αθήνα ελεύθερη», μετά το 1982, είναι θέμα προς διερεύνηση.
Ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης της ιστορίας που παρουσιάζετε με ιστορικούς περιπάτους, συναυλίες συζητήσεις ανοιχτές φέρνει τον κόσμο πιο κοντά στη δημιουργική αναμόχλευση. Δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό ιδανικά στην εκπαίδευση;
Εδώ ακριβώς νομίζω ότι οφείλετε η επιτυχία του «Η Αθήνα ελεύθερη». Ακριβώς για να επιτευχθεί ο κύριος στόχος, δηλαδή η διάδοση της επιστημονικής ιστορικής γνώσης σε όσο το δυνατό ευρύτερο κοινό, πρέπει να βρεις νέους τρόπους προσέγγισης με την Ιστορία. Η ιδέα των περιπάτων πηγάζει από αυτή ακριβώς την ανάγκη. Η εντυπωσιακή ανταπόκριση του κόσμου με έκανε να σκεφτώ ότι μπορεί να οργανωθεί κάτι ακόμη μεγαλύτερο με περισσότερους εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης της Ιστορίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάνεις την οποιαδήποτε έκπτωση στην επιστημονική διαδικασία. Για αυτό το λόγο όλες οι δράσεις του «Η Αθήνα ελεύθερη» έχουν στιβαρή ιστορική τεκμηρίωση. Για να μιλήσεις πιο απλά ή πιο ελκυστικά για την Ιστορία, δεν χρειάζεται να υποβαθμίσεις τον επιστημονικό της χαρακτήρα.
Σε αυτή τη λογική ανοίγεται ένα τεράστιο πεδίο εφαρμογών αναφορικά με την εκπαιδευτική διαδικασία. Ήδη από πέρσι και ακόμη περισσότερο φέτος, μια ομάδα εξαιρετικών σχολικών συμβούλων και παράλληλα διδακτόρων ιστορίας (Κική Σακκά, Παναγιώτης Πυρπυρής, Ευαγγελία Κουνέλη και Ιωάννα Δεκατρή) έχουν δημιουργήσει εκπαιδευτικά σενάρια για τη διδασκαλία της «δύσκολης» δεκαετίας του 1940 στα σχολεία και έχουν οργανώσει ειδικά σεμινάρια προς εκπαιδευτικούς. Όλα αυτά θα μπορείτε σύντομα να τα βρείτε στο site που έχουμε δημιουργήσει για το «Η Αθήνα ελεύθερη» στη διεύθυνση www.freeathens44.org. Στο ίδιο site μπορεί κάποια ή κάποιος να βρει το πρόγραμμα των δράσεων, κείμενα, φωτογραφίες και άλλα ντοκουμέντα για την περίοδο της Κατοχής και της Απελευθέρωσης.
Τέλος να επισημάνω ότι η κύρια δράση του φετινού «Η Αθήνα ελεύθερη» είναι η έκθεση αρχειακού υλικού για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη της Κατοχής και της Απελευθέρωσης, που συνοδεύεται από μια σημαντική έκθεση βιβλίων από την Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλίων Ελλάδας, στον 1 ο όροφο του Πολιτιστικού Κέντρου «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66 στο Θησείο) και οι εξαιρετικές εκθέσεις κόμικς και εικαστικών, που έγιναν ειδικά για το «Η Αθήνα ελεύθερη», στο ισόγειο του ίδιου κτιρίου.
Κάλιο αργά παρά ποτέ λοιπόν. Η Αθήνα γιορτάζει φέτος για δεύτερη φορά την απελευθέρωσή της από και μάλιστα με ένα πρόγραμμα που κάθε χρόνο εμπλουτίζεται.
Σημειώστε:

• Έκθεση σπάνιου αρχειακού και φωτογραφικού υλικού με τίτλο «Αθήνα 1940-1944. Η πόλη και οι άνθρωποί της. Πόλεμος, κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση», καθώς και τη θεματική έκθεση βιβλίου (1 - 31 Οκτωβρίου). Η έκθεση φέτος συμπεριλαμβάνει ειδικό αφιέρωμα στη Θεσσαλονίκη με τίτλο «Θεσσαλονίκη. Μέρες Κατοχής και Απελευθέρωσης» και τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος θα πραγματοποιήσει τα εγκαίνια το απόγευμα της 6ης Οκτωβρίου.
  
• Η συνάντηση της Ιστορίας με ένδεκα νέους εικαστικούς καλλιτέχνες τιτλοφορείται «Ενάντια στη Μέρα. Εικαστικές αφηγήσεις της απελευθέρωσης». Οι καλλιτέχνες δημιουργούν με αναφορές σε περιστατικά και μνήμες της κατοχής και της Απελευθέρωσης (1 - 31 Οκτωβρίου 2016).
  
• Η έκθεση κόμικς οδηγεί την ιστορία του ’40 στους δρόμους της 9 ης τέχνης. Οι κορυφαίοι Έλληνες δημιουργοί συναντούν την Κατοχή και φτιάχνουν ιστορίες σε μια πρωτότυπη έκθεση με τίτλο «Ένα γλυκό ξημέρωμα. Ιστορίες Κόμικς για την κατοχική Αθήνα» (1 - 31 Οκτωβρίου).
  
• Στο κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Κοτζιά Θάνος Μικρούτσικος και Μιλτιάδης Πασχαλίδης τραγουδούν και τιμούν την απελευθέρωση (12 Οκτωβρίου), ενώ δύο ξεχωριστές μουσικές παραστάσεις ανασυνθέτουν το ηχοτοπίο της Κατοχής και χρησιμοποιούν τα τραγούδια ως φορείς μνήμης και βιωμάτων. Ο Αλέξης Βάκης και η Μάνια Παπαδημητρίου διάλεξαν τα τραγούδια και τα κείμενα για να αφηγηθούν τη μουσική ιστορία από τις παραμονές του πολέμου ως την αποχώρηση των Γερμανών. Οι «Νότες του Πολέμου. Τα τραγούδια της Κατοχής της Αντίστασης και της Απελευθέρωσης» θα ακουστούν σε διαμορφωμένο χώρο μέσα στη Μάντρα του Μπλόκου της Κοκκινιάς (1 Οκτωβρίου) και στο μπλοκ 15 στρατόπεδο Καραϊσκάκης στο Χαϊδάρι (5 Οκτωβρίου).
  
• Διοργανώνεται αγώνας δρόμου από το στρατόπεδο Καραϊσκάκης στο Χαϊδάρι έως το Σκοπευτήριο Καισαριανής (6 Νοεμβρίου), ημερίδα για τον Τύπο και την Προπαγάνδα στην Κατοχή και την Απελευθέρωση (13 Οκτωβρίου) ενώ εντός ενός από τα τελευταία πλοία τύπου «Liberty» θα διεξαχθεί επιστημονική συζήτηση για τη συμβολή των Ελλήνων ναυτικών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (19 Οκτωβρίου). Σε ειδική εξάλλου εκδήλωση θα παρουσιαστεί το αρχείο της Βέρμαχτ για τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση (25 Οκτωβρίου).
  
  Aπό: http://tvxs.gr/news/ellada/m-xaralampidis-milisoyme-epiteloys-gia-tin-apeleytherosi-tis-athinas
  

Βιβλίο: Η πτώση των Οθωμανών. Ο Μεγάλος Πόλεμος στη Mέση Ανατολή, 1914-1920

Γιουτζήν Ρόγκαν Η πτώση των Οθωμανών. Ο Μεγάλος Πόλεμος στη Mέση Ανατολή, 1914-1920 Μετάφραση: Ελένη Αστερίου ISBN  978-960-221-685-9, σχ. 17Χ24, σελ. 504, α΄ έκδ. Σεπτέμβριος 2016, τιμή:30,00€ (χωρίς Φ.Π.Α.) Κυκλοφορεί την Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου. Ο Γιουτζήν Ρόγκαν θα είναι βασικός ομιλητής στην εκδήλωση που θα διοργανωθεί στο Μέγαρο Μουσικής την Τρίτη, 27 Σεπτεμβρίου και ώρα 19:00 Μια ολοκληρωμένη ιστορία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο μέτωπο της Ανατολής Για τέσσερις περίπου αιώνες, η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε αποτελέσει ένα από τα ισχυρότερα κράτη στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα εξουσίαζε τη Μέση Ανατολή. Το 1914 όμως βρισκόταν πλέον σοβαρά εξασθενημένη και περικυκλωμένη από άρπαγες που έλπιζαν να την αποτελειώσουν. Καθώς το Δυτικό μέτωπο περιήλθε σε αδιέξοδο και οι Οθωμανοί συμπαρατάχθηκαν με τις Κεντρικές δυνάμεις, Βρετανοί, Γάλλοι και Ρώσοι κατέστρωσαν ένα τολμηρό σχέδιο για να καταστρέψουν τον πιο αδύναμο αντίπαλο και να χαράξουν τεράστιες νέες αυτοκρατορίες για λογαριασμό τους: μια φιλόδοξη εισβολή στην Καλλίπολη που δεν είχε προηγούμενο. Το εντυπωσιακό αυτό βιβλίο του Γιουτζήν Ρόγκαν ανασυνθέτει ένα από τα πιο σημαντικά αλλά ελάχιστα κατανοητά μέτωπα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κι ένα από τα πιο αμείλικτα θέατρα πολέμου στην ιστορία. Δίνει λεπτομερείς συναρπαστικές περιγραφές των κυριότερων μαχών, που εκτυλίχθηκαν στις βάναυσες κλιματικές συνθήκες των άνυδρων ερήμων ή των παγετών του Καυκάσου, αλλά και γύρω από σπουδαίες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Δαμασκός, η Βαγδάτη και η Ιερουσαλήμ. Αν οι συγκρούσεις στη δυτική Ευρώπη διεξήχθησαν κυρίως από επαγγελματικούς στρατούς, εκείνες στη Μέση Ανατολή ενέπλεξαν ολόκληρους λαούς, με καταστρεπτικές συνέπειες για μακραίωνες κοινότητες όπως εκείνες των Αρμενίων και των Ελλήνων. Παρότι αντέδρασαν με επιδεξιότητα και αποφασιστικότητα στην επέλαση των Συμμάχων και ταπείνωσαν τους Βρετανούς τόσο στην Καλλίπολη όσο και στη Μεσοποταμία (στο σημερινό Ιράκ), οι Οθωμανοί ηττήθηκαν τελικά, ανοίγοντας το δρόμο για τη διαμόρφωση μιας νέας Μέσης Ανατολής που έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα – με συνέπειες που δεσπόζουν ακόμα στη ζωή μας «Μια εξαιρετικά τεκμηριωμένη, προσεκτική και ελκυστική περιγραφή του οθωμανικού πολέμου στην Ανατολία και τις αραβικές επαρχίες. Δείχνει ιδιαίτερα καλά τη σύγκρουση σε πολλαπλά μέτωπα και από τις δύο πλευρές των γραμμών και αντλεί αποτελεσματικά από τα έγγραφα, τα απομνημονεύματα και τα ημερολόγια στρατιωτών και πολιτών.» Mark Mazower, Financial Times «Αυθεντία στα θέματα της Μέσης Ανατολής, ο Ρόγκαν μάς προσφέρει ένα πανόραμα του Μεγάλου Πολέμου στη Μέση Ανατολή, η σημασία του οποίου είναι εξίσου βαρύνουσα με εκείνη των όσων συνέβησαν στην Ευρώπη. Ανατρέχοντας σε αρχεία στην Τουρκία και στον αραβικό κόσμο που ώς τώρα δεν αξιοποιήθηκαν από τους ιστορικούς, ο Ρόγκαν έγραψε ένα διόλου ευρωκεντρικό βιβλίο. Δεν αρκεί να γνωρίζει κανείς τα γεγονότα όπως καταγράφηκαν μόνο από τους νικητές, αλλά και πώς τα αντιμετώπισαν και τα αξιολόγησαν οι ηττημένοι.» Αναστάσης Βιστωνίτης, Το Βήμα «Στις πρώην οθωμανικές περιοχές, που έχουν τραυματιστεί από τον πόλεμο, τις δογματικές διαιρέσεις και την καταπίεση, η κληρονομιά του Μεγάλου Πολέμου συνεχίζει να είναι επώδυνα αισθητή . . . Να ένα βιβλίο που η διαφωτιστική γεωπολιτική σημασία του θα πρέπει να είναι ολοφάνερη.» Sunday Telegraph (UK) «Κάποια συναρπαστικά κομμάτια περιγράφουν την προέλαση προς την Ιερουσαλήμ υπό την ηγεσία των Βρετανών στο τέλος του 1917, που οδήγησε στην κατάληψη της ιερής πόλης ίσα-ίσα πριν από τα Χριστούγεννα. Μια εξαιρετική ιστορία που ο Ρόγκαν την αφηγείται ωραία, κάνοντας φανερή τόσο την ακαμψία της τουρκικής άμυνας όσο και την ευρηματικότητα της βρετανικής τακτικής.» New York Times Book Review «Γεωπολιτική και στρατιωτική ανάλυση στις καλύτερες στιγμές της. Τεταμένη, ανεκδοτολογική και εκπληκτικά τεκμηριωμένη» Washington Times

Ο Eugene Rogan διδάσκει ιστορία της νεότερης Μέσης Ανατολής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και είναι εταίρος του St Antony’s College. Είναι ο συγγραφέας του διεθνούς ιστορικού μπεστ-σέλερ The Arabs, καθώς και του Frontiers of the State in the Late Ottoman Empire, για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο Αlbert Hourani. «Η Ευρώπη, η γειτονιά της και η γεωπολιτική του φόβου»  Σ υ ζ ή τ η σ η Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου, ώρα 19:00 Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας   Το Megaron Plus, συνεχίζοντας τη συνεργασία του με το ένα από τα πλέον ιστορικά εκπαιδευτικά ιδρύματα στον κόσμο, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, υποδέχεται την Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου στις 7 το βράδυ δύο σημαντικές προσωπικότητες του επιστημονικού κόσμου: τον Eugene Rogan [Γιουτζήν Ρόγκαν], καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διευθυντή του Κέντρου για τη Μέση Ανατολή (St Antony’s College, Oxford), και τον Paul Chaisty [Πωλ Τσαίηστυ], αναπληρωτή καθηγητή Ρωσικής Πολιτικής στο ίδιο πανεπιστήμιο, που θα συμμετάσχουν στη συζήτηση «Η Ευρώπη, η γειτονιά της και η γεωπολιτική του φόβου». Σχολιάζει ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής ερευνητικών προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ, Institute for International Relations) του Παντείου Πανεπιστημίου. Τον συντονισμό της συζήτησης έχει αναλάβει ο Όθων Αναστασάκης, διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (South East European Studies at Oxford-SEESOX). Πληροφορίες: http://www.megaron.gr/default.asp?pid=5&la=1&evID=3214