Διαδρομές του παρελθόντος: Ο εμφύλιος πόλεμος στη δημόσια ιστορία και τη μνήμη

Διοργάνωση: Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας

 

2-3 Δεκεμβρίου 201

Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, Πλάκα)

Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου

15.00-15.30

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις: Πολυμέρης Βόγλης

15.30-17.40

Πρώτη συνεδρία: Αποτυπώσεις του Εμφυλίου στις τέχνες

Συντονιστής: Γιάννης Παπαθεοδώρου

Άρτεμις Ζερβού, Ίχνη του Εμφυλίου στην ιστορική διαδρομή της δημιουργίας, της έκθεσης και της υποδοχής του «Μνημείου της Μάχης της Πίνδου» του Χρήστου Καπράλου

Αλέξανδρος Τενεκετζής, Η δημόσια αναπαράσταση μιας δύσκολης μνήμης. Ο Εμφύλιος στη δημόσια γλυπτική τις δεκαετίες ’80 και ’90

Νόρα Ράλλη, Αστική παλίμψηστος τοιχοποιία και πολιτική μνήμη. Πολιτικά συνθήματα και ίχνη της περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου στους αθηναϊκούς τοίχους

Βασιλική Καϊσίδου, Η μνήμη, η λήθη και η συγχώρεση: η αναπαράσταση των Παιδουπόλεων της Βασίλισσας Φρειδερίκης στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία

17.30-19.20

Δεύτερη συνεδρία: Ο Εμφύλιος στις οθόνες

Συντονιστής: Κωστής Καρπόζηλος

Γιώργος Ανδρίτσος, Ο Εμφύλιος στις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους από το 1974 μέχρι το 1989

Χρήστος Δερμεντζόπουλος, Ράνια Κοσμίδου, Οι διαμάχες για τις σύγχρονες κινηματογραφικές εικόνες του ελληνικού εμφυλίου στη δημόσια σφαίρα

Γιάνης Γιανουλόπουλος, Ο ελληνικός εμφύλιος ως "Κρυμμένος Πόλεμος/Hidden War" στις βρετανικές μικρές οθόνες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80: Μαρτυρίες, αντικρουόμενες αφηγήσεις, δημόσια ιστορία

Μαρία Κωλέτση, Ο ελληνικός εμφύλιος (1946-1949) στο διαδίκτυο

19.40-21.00

Τρίτη συνεδρία: Εμφύλιος πόλεμος και ψυχικό τραύμα

Συντονιστής: Τάσος Σακελλαρόπουλος

Χαρά Καραμανωλάκη, Η κληρονομιά του τραύματος. Πότε ένας πόλεμος τελειώνει;

Γρηγόρης Μανιαδάκης, Το δήθεν χαμένο παρελθόν. Ο Μανόλης Αναγνωστάκης και η κρυπτική μνήμη

Συζητητές: Πολυμέρης Βόγλης, Τάσος Σακελλαρόπουλος

Σάββατο 3 Δεκεμβρίου

10.00-11.50

Τέταρτη συνεδρία: Η μνήμη της βίας και η τοπική διάσταση

Συντονιστής: Νίκος Βαφέας

Κωνσταντίνα Μπάδα, Μορφές κρατικής βίας στον εμφύλιο και μετά από αυτόν, βιωμένες εμπειρίες, κοινωνικές μνήμες και ταυτότητες

Αλέξης Ντάσιος, «Αποκηρύσσομεν τον ξενοκίνητον κομμουνισμόν…». Αναβιώσεις εμφυλιοπολεμικής μνήμης στη Λάρισα των πρώτων χρόνων της Χούντας

Κατερίνα Αναγνωστάκη, Το φάντασμα της κατακραυγής της κοινωνίας: οι δυσκολίες της αδιαίρετης μνήμης

Τάσος Κωστόπουλος, Ο φόνος της δασκάλας και άλλες ιστορίες. Μνήμη και λήθη της εμφύλιας βίας σ’ ένα ορεινό χωριό της Ρούμελης

12.10-14.00

Πέμπτη συνεδρία: Πολιτικές της μνήμης και θεσμικοί λόγοι

Συντονιστής: Ηλίας Νικολακόπουλος

Κατερίνα Πάπαρη, «Πήραμε επικίνδυνο κατήφορο…»: όψεις του εθνικού αφηγήματος των εθνικοφρόνων διανοούμενων στη δεκαετία του ’50

Αντώνης Μάτσος, Περιμένοντας την επανάσταση: Η αναβίωση του λόγου περί Εμφυλίου από την ΕΡΕ και τον Τύπο της Δεξιάς κατά το πρώτο έτος της Κυβερνήσεως της Ενώσεως Κέντρου (1963-1964)

Μάνος Αυγερίδης, «Tα επακολουθήσαντα μετά την απελευθέρωσιν δεινά». Εμφύλιος διχασμός και εθνική ενότητα σε τρία αντιστασιακά χρονικά της δεκαετίας του 1960

Μάγδα Φυτιλή, Μνήμη, Λήθη και Συμφιλίωση: οι διαδρομές της θεσμικής και της παραταξιακής μνήμης του Εμφυλίου

15.30-17.10

Έκτη συνεδρία: Ο Εμφύλιος πόλεμος στη σχολική εκπαίδευση

Συντονιστής: Χάρης Αθανασιάδης

Λάμπρος Παπαδήμας, Ο εμφύλιος πόλεμος στην ελληνική εκπαίδευση: αμφισβήτηση, αποσιώπηση και αμηχανία

Μαρία Στυλιανού, Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στη διαμεσολάβηση της κυρίαρχης εθνικής ιστορικής αφήγησης για τον εμφύλιο πόλεμο. Ο Τριπλός Εορτασμός, ο δημόσιος λόγος και η διαχείριση της μνήμης στις τοπικές κοινωνίες. Η περίπτωση της Καβάλας (1949-1974)

Καλλιόπη Στίγκα, Ο Εμφύλιος Πόλεμος μέσα από το λογοτεχνικό και μουσικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη: ένα μοντέλο διαθεματικής διδασκαλίας για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

17.30-19.20

Έβδομη συνεδρία: Τόποι/Κοινότητες Μνήμης

Συντονιστής: Βαγγέλης Καραμανωλάκης

Μάριος Αθανασόπουλος, «Πηγάδα» Μελιγαλά: Η διαιρεμένη μνήμη

Ελένη Κούκη, Τα στρατιωτικά νεκροταφεία του Εμφυλίου Πολέμου. Οι πολιτικές των οστών και η εδαφικοποίηση της απώλειας

Φίλιππος Κάραμποτ, Αλεξάνδρα Πατρικίου, Εννοιολογήσεις και αναπαραστάσεις του Εμφυλίου σε εθελοντικές συσσωματώσεις (1945-μέσα δεκαετίας του ’60)

Μαρία Σπηλιωτοπούλου, Η «Κίνηση Ενωμένη Εθνική Αντίσταση» και η συμβολή της στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης για τον εμφύλιο

Οργανωτική Επιτροπή: Μάνος Αυγερίδης, Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Πολυμέρης Βόγλης, Ελένη Πασχαλούδη, Τάσος Σακελλαρόπουλος