Δεκεμβριανά 1944

Την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου, στις 10:30 το πρωί, ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης και οι εκδόσεις «Αλεξάνδρεια», διοργανώνουν ιστορικό περίπατο με ελεύθερη συμμετοχή στο κέντρο της Αθήνας. Στόχος του περιπάτου είναι η περιήγηση στους δρόμους της Αθήνας, όπου σημειώθηκαν κάποιες από τις σημαντικότερες μάχες των Δεκεμβριανών. Σε κάθε μια από τις 6 συνολικά στάσεις, στην περιοχή πλατεία Συντάγματος – Πλάκα - Μακρυγιάννη, θα περιγράφεται η εδαφική ανάπτυξη των μαχών και η σύνθεση των αντίπαλων δυνάμεων, όπως προκύπτουν από εκθέσεις του βρετανικού στρατού, των ελληνικών κυβερνητικών δυνάμεων και του ΕΛΑΣ. Μέσα από την περιήγηση θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε, κάτι αδιανόητο σήμερα, πως η Αθήνα μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, μόλις ενάμιση μήνα μετά την απελευθέρωσή της από τους Ναζί. Αναλυτικότερα, κατά τη διάρκεια του περιπάτου θα γίνει αναφορά στο συλλαλητήριο του ΕΑΜ στις 3 Δεκεμβρίου 1944 στην πλατεία Συντάγματος, που θεωρείται ως η έναρξη των Δεκεμβριανών και στις μάχες που πραγματοποιήθηκαν στο νότιο τμήμα του μετώπου του κέντρου της Αθήνας και συγκεκριμένα στις επιθέσεις του ΕΛΑΣ για την κατάληψη των τριών εστιών αντίστασης των κυβερνητικών δυνάμεων στην Πλάκα (κτίρια Τμήματος Μεταγωγών στην οδό Ναυάρχου Νικοδήμου, Α΄ Σώματος Στρατού στην οδό Θάλου και Β΄ Αστυνομικού Τμήματος στην πλατεία Αγ. Αικατερίνης) και για την κατάληψη των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής στου Μακρυγιάννη.

Διαδρομή περιπάτου: 10:30 Πλατεία Συντάγματος (αφετηρία). Από την Απελευθέρωση στα Δεκεμβριανά. Οι πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό της χώρας και η διεθνής διάσταση των Δεκεμβριανών. 1η στάση: Μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη. Το συλλαλητήριο του ΕΑΜ στις 3 Δεκεμβρίου. 2η στάση: Ρωσική εκκλησία (οδός Φιλελλήνων). Η επιχείρηση του ΕΛΑΣ για την κατάληψη του κτιρίου του Τμήματος Μεταγωγών της οδού Ναυάρχου Νικοδήμου στην Πλάκα. 3η στάση: Θάλου και Πιττακού. Η επίθεση του ΕΛΑΣ στο κτίριο του Α΄ Σώματος Στρατού στην Πλάκα. 4η στάση: Πλατεία Αγίας Αικατερίνης. Η επιχείρηση του ΕΛΑΣ για την κατάληψη του κτιρίου του Β΄ αστυνομικού τμήματος στην Πλάκα. 5η στάση: Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Μητσαίων. Η πρώτη μάχη για την κατάληψη των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη. 6η στάση: Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Μακρυγιάννη. Η δεύτερη μάχη για την κατάληψη των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη.

Μετά τη λήξη του περιπάτου θα πραγματοποιηθεί προβολή σπάνιου φωτογραφικού υλικού, με εικόνες των μαχών στους δρόμους της Αθήνας και συζήτηση με τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη, στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης (Δ. Αρεοπαγίτου 15). Στον ίδιο χώρο θα διατίθεται προς πώληση το βιβλίο του Μενέλαου Χαραλαμπίδη «Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας», πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η οργάνωση του περιπάτου. Α΄ προβολή 13:15 – 13:45 Β΄ προβολή 14:00 – 14:30 Στην αφετηρία του περιπάτου θα διανεμηθούν δελτία προτεραιότητας για τις προβολές στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης (220 άτομα ανά προβολή) *Ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης είναι διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και συγγραφέας δύο βιβλίων για τη δεκαετία του ’40: «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» (2012) και «Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας» (2014).  Για το ίδιο θέμα δείτε επίσης εδώ: Τα Δεκεμβριανά (μέρος πρώτο) Ένα φωτογραφικό αφιέρωμα στο Δεκέμβρη του 1944 με το φακό του Dmitri Kessel.